Ga naar hoofdinhoud. Begin van de inhoud

Vijf keer Bolaño in een kunstwerk

Met de zomertentoonstelling AMBERES – Roberto Bolaño’s Antwerpen waagde M HKA’s curator Nav Haq zich aan een tentoonstellingsconcept dat alvast menig literair hart sneller deed slaan. Hij bracht hedendaagse kunstwerken bij elkaar die al dan niet rechtstreeks gekoppeld konden worden aan Amberes, een experimentele, hoog-fragmentarische, novelle van Chileens schrijver Roberto Bolaño. Hoe je de brug maakt tussen hedendaagse kunst en in dit geval Zuid-Amerikaanse lectuur? We pikken vijf kunstenaars uit de groepstentoonstelling en zoomen in op de link tussen werk en novelle.

 

Ria Pacquée – I didn’t do it

Oh godverdoemme of ga langzaam naar uw werk, het zijn slechts enkele voorbeelden van het soort slogan waar de Antwerpse Ria Pacquée haar stad mee verfraait sinds 1987. In de categorie tegenstrijdige boodschappen het politiek getinte I didn’t do it, aangezien Pacquée wel degelijk met spuitverf onze museummuur bekladde. We weten dat Bolaño in Amberes niet vies is van de nodige dosis vandalisme maar dit werk refereert wel heel rechtstreeks naar de novelle. ‘I didn’t do it’, het zijn exact de woorden die een lokale persoon in de mond neemt tijdens een ondervraging door de politie nadat zes jonge mensen in de buurt van een camping werden neergeschoten. Meer nog, de bewust uitspraak vind je terug in hoofdstuk 5, getiteld Blue, waar Pacquée het volgende over kwijt wil:

“Ik heb het boek gekregen van Nav Haq en daarin stond per toeval diezelfde zin ‘I didn’t do it’. Twee jaar geleden heb ik die illegaal gespoten op een bouwwerf in Antwerpen. Ik zag onmiddellijk die connectie en dan was het ook nog in het hoofdstuk ‘blauw’. Ik heb heel veel foto’s genomen in dat soort van mediterranean blauw, dus het klopte in dit geval.”

Ria Pacquée
Ria Pacquée, zaalzicht ‘I didn’t do it’, 2019 © M HKA

Rinus Van de Velde – Given only one life,…

Met zijn tekeningen, installaties en recent ook zijn film construeert Rinus Van de Velde een heel eigen wereld. Niet anders dan Bolaño schrijft hij de hoofdrol vaak weg aan een alter ego en plaatst hij zichzelf zo in zijn eigen werk. Iets wat Bolaño in veel van zijn latere boeken eveneens bleef doen.

We proberen hier inhoud van YouTube te tonen.

www.muhka.be gebruikt minimale cookies. Om inhoud te zien die afkomstig is van een externe site, kan die site bijkomende cookies plaatsen. Door de inhoud te bekijken, aanvaard je deze externe cookies.

Bekijk de video op YouTube

Sophie Podolski

Het werk van Sophie Podolski maakt de meest rechtstreekse brug tussen de roman en de tentoonstelling. In slechts een paar jaar tijd, tussen 1968 en 1974 tot aan haar vroegtijdige dood op 21-jarige leeftijd, produceerde ze een opmerkelijke hoeveelheid geschriften en tekeningen, typerend voor een tijd gekenmerkt door seksuele bevrijding en een gedesillusioneerde jeugd. Roberto Bolaño was een grote bewonderaar van haar werk en vermeldde Podolski in verschillende van zijn verhalen.

“… en volgens de berichten is Sophie Podolski overleden in België, het meisje van het Montfaucon Research Center (een vrouwonwaardige geur), en de bloedeloze lippen zeggen: ‘Ik zie seizoensobers om acht uur ’s avonds over een verlaten strand lopen…’”

Roberto Bolaño, ‘Amberes’, Hoofdstuk 2

“De hel die zal komen… Jaren geleden pleegde Sophie Podolski zelfmoord… Ze zou nu zevenentwintig zijn, net als ik… Egyptische patronen op het plafond, de werknemers komen langzaam naderbij, stoffige velden, het is eind april en ze worden betaald met heroïne… Ik heb de radio aangezet, een onpersoonlijke stem somt per stad het aantal arrestanten van vandaag op… ‘Tot middernacht, geen nieuws…’ Een meisje dat draken schreef totaal vergaan in de een of andere grafnis in Brussel…”

Roberto Bolaño, ‘Amberes’, Hoofdstuk 7
Sophie Podolski, ‘Les Anneaux d’Or’, 1968-1969
Sophie Podolski, ‘Moi je veux que les gens s’aiment’, 1968

Mathieu Verhaeghe – Sausage Series

In Bolaño’s Amberes staat de eerste en meest directe verwijzing naar de stad zelf in hoofdstuk 49, getiteld Antwerpen. Er staat:

“In Antwerpen werd een man gedood toen zijn auto werd overreden door een vrachtwagen vol varkens. Ook vele varkens stierven toen de vrachtwagen omkeerde, anderen moesten langs de kant van de weg uit hun lijden worden verlost en anderen gingen er zo snel mogelijk vandoor…”

Roberto Bolaño, ‘Amberes’, Hoofdstuk 49

De praktijk van Mathieu Verhaeghe, die een achtergrond heeft in filosofie, bevindt zich in het spanningsveld tussen kunst, existentiële vraagstukken en humor. In zijn voortdurende serie schilderijen getiteld Rack and Sausage Series, maakt hij gebruik van varkensdarmen die doorgaans worden gebruikt om worsten te maken, en van verschillende soorten verf, waaronder acryl, olieverf of afgedankte huisverf. De werken, gedeeltelijk geïnspireerd op Iberische technieken voor het maken van worst, kan je zien als droogkomische fallische voorwerpen die associaties met dood of slachten oproepen.

Mathieu Verhaeghe, ‘Sausage Series’, 2017-ongoing, © Evenbeeld

Alain Ayers – The Distance Between Here & Now

Na jarenlang het leven van Roberto Bolaño te hebben onderzocht, kan Alain Ayers gezien worden als een detectiveachtige figuur. In 2016 deed Ayers een residentie van zes weken in Casaplan, Valparaiso, in Chili, waar hij het leven en werk van Bolaño verder kon onderzoeken. Ook de tijd die hij doorbracht in Barcelona en Blanes gebruikte hij om Bolaño te ‘volgen’ en de periode waarin de auteur daar woonde te onderzoeken. The Distance Between Here & Now kan worden gezien als een filmische mise-en-scène die een aantal fragmenten van plaatsen uit het leven van Bolaño beschouwt.

We proberen hier inhoud van YouTube te tonen.

www.muhka.be gebruikt minimale cookies. Om inhoud te zien die afkomstig is van een externe site, kan die site bijkomende cookies plaatsen. Door de inhoud te bekijken, aanvaard je deze externe cookies.

Bekijk de video op YouTube

Gerelateerde artikels

Interview

“Hier zijn we dan, de nieuwe generatie vrouwelijke kunstenaars”

18 Feb 2019

Een schilderij als dienblad, sculpturen als deurstoppers, theepotten met kontjes en een fontein die bestaat uit een bos reuzegrote borsten: welkom in de bevreemdende, speelse wereld van beeldend kunstenaar Laure Prouvost.

Charlie Magazine

Report

Conference Report | Engaged Visuality | Rome 7-8 July 2022

2 Nov 2022

This conference took place on 7-8 July 2022 at the Academia Belgica and at the Università degli Studi ‘La Sapienza’ of Rome and was organized by Maria Elena Minuto (ULiège; KU Leuven) and Jan De Vree (M HKA Museum, Antwerp) on 7–8 July 2022.

Anne-Claire Schmitz

Curator Anne-Claire Schmitz over de expo Jim Shaw -- The Ties That Bind (de banden die verbinden)

3 Apr 2024

Al vijf decennia ontwikkelt Jim Shaw een complex en spannend oeuvre dat bestaat uit foto’s, tekeningen, schilderijen, sculpturen, installaties, films en muzikale performances. De veelheid aan werken van de kunstenaar is niet alleen duizelingwekkend, maar ook inspirerend, omdat ze de kracht van cultuur bevestigt als een creatieve energie, vernieuwend en altijd in beweging.

Artikel

Dit is Superhost 2024 - een jaar lang appels tentoon

11 Sep 2024

Met Superhost gaat M HKA een jaar lang in zee met een kunstenaar of collectief. Wij bieden onze bovenste verdieping aan, zij zorgen voor de invulling, en zo ontstaat er iedere keer een mooie dialoog, waar ook het publiek deel van uitmaakt. Dit jaar zijn Antje Majewski en Pawel Freisler te gast. Samen onderzoeken ze de dubbele natuur van appels als kunstobject én als referentiepunt in discussies over het verlies aan biodiversiteit.