Actie
Kunstwerken hebben een inherente performatieve dimensie die gaat over hoe ze aandacht trekken, ervaringen creëren en de kijker fysiek beïnvloeden. In de M HKA-collectie wordt deze traditie sterk vertegenwoordigd, van de Fluxus-beweging tot hedendaagse kunstenaars zoals Martin Kippenberger en Pipilotti Rist, die kunst zien als een actieve en betekenisvolle handeling in de wereld.
Elk kunstwerk bezit een performatieve dimensie die verder gaat dan louter vorm en inhoud, soms zelfs in het niet-betekenen. Deze dimensie manifesteert zich in hoe een werk de aandacht trekt, ervaringen creëert, en fysiek invloed heeft op de kijker. In de kunst varieert de aanwezigheid van deze performatieve elementen sterk per medium en kunstvorm.
Historisch gezien sluit het concept van performativiteit nauw aan bij de ideeën van het ‘handelend subject’ in artistieke performances, terwijl het tegelijkertijd de macht van dit subject om betekenissen te sturen in twijfel trekt. Het uitdrukken van iets in kunst betekent niet alleen interpretatie, maar brengt ook actie teweeg, waarbij het handelend subject niet altijd volledige controle heeft.
In de M HKA-collectie komt deze traditie van performativiteit krachtig naar voren, vooral zichtbaar in de happening en Fluxus-beweging van de jaren ’60, die kunst met het dagelijks leven wilde verbinden. Deze erfenis zet zich voort in latere kunststromingen zoals procesmatige kunst en bij een jongere generatie kunstenaars. Figuren zoals Jan Fabre en Ria Paquée vertegenwoordigen een voortzetting aan het einde van de avant-garde, terwijl hedendaagse kunstenaars zoals Vaast Colson en Gert Robijns nieuwe perspectieven bieden.
De M HKA-collectie heeft haar Fluxus-gerelateerde deel verder versterkt met werken van Robert Filliou en recentere kunstenaars zoals Martin Kippenberger, Franz West, en Pipilotti Rist, die deze traditie blijven contextualiseren. Door te focussen op het performatieve aspect kunnen we dieper inzicht krijgen in de artistieke praktijken en betekenissen van kunstenaars van diverse achtergronden.
De kunstenaars in de M HKA-collectie, zoals Panamarenko, James Lee Byars, Gordon Matta-Clark, Jacques Lizène, Anatoly Osmolovsky, en Xu Zheng, belichamen elk op hun eigen manier de evolutie en diversiteit van het performatieve in de hedendaagse kunst.
