Panamarenko
Panamarenko onderzoeksproject
Panamarenko is een van de weinige topkunstenaars uit de na-oorlogse Europese avant-garde waarvan het beeld nog niet canonisch is samengebald. Als kunstenaar, uitvinder en visionair heeft hij jarenlang uitzonderlijk onderzoek gevoerd naar begrippen zoals ruimte, beweging, vlucht, energie en zwaartekracht. Zijn werk is een combinatie van artistiek inzicht en technologisch experiment. Dit maakt hem voor België de absolute sleutelfiguur van de avant-gardekunst uit de tweede helft van de 20e eeuw.
Het M HKA wil het brede publiek graag laten kennismaken met het werk van Panamarenko in al zijn facetten door een documentatiecentrum rond dit bijzondere oeuvre uit te bouwen. Het M HKA bracht nagenoeg het volledige oeuvre van de bevlogen kunstenaar in kaart door er een thematische en tegelijk chronologische indeling in aan te brengen. Dit resulteerde in 2014 in de succesvolle overzichtstentoonstelling Panamarenko Universum. Deze doorlichting van zijn oeuvre zorgde daarbij niet alleen voor helderheid en structuur, maar ook voor diepgang en toegankelijkheid. Ze kreeg bovendien een blijvend karakter op ensembles.org, waar alle beschikbare informatie en documentatie over het leven en werk van Panamarenko digitaal gecentraliseerd wordt. Daarnaast gebeurde een koppeling van dit beeld- en tekstmateriaal aan specifieke thema’s en objecten uit zijn oeuvre, waardoor het digitale archief uitgroeide tot een dynamisch en inzichtelijk geheel.
De aanzet voor de Panamarenko-beeldbank werd reeds in 2006 gegeven, nadat de kunstenaar zijn legendarische woning in de Biekorfstraat 2 geschonken had aan het M HKA met als doel er een authentieke kunstenaarswoning van te maken. Onder de titel Workstation Biekorfstraat inventariseerde het M HKA de volledige artistieke en niet-artistieke inboedel die in het huis werd aangetroffen. Terwijl het pand werd gerestaureerd en heringericht, groeide de beeldbank uit tot een volwaardig zoek- en beheersinstrument. Een ambitieus opgevat ensemble met een duidelijk toekomstperspectief, duurzaam, dat ook daarna door het M HKA verder aangevuld en ontsloten kan worden. Met de verwerving van het volledige Panamarenko-archief van Paul Morrens in 2013 en vervolgens het archief van galerie Ronny Van de Velde in 2015, bezit het museum vandaag de meest omvangrijke en gevarieerde verzameling archivalia omtrent Panamarenko.
